عصر روشنفکری
سدهی نوزدهم میلادی،سدهی آشفتگی و انحطاط،عصر روشنگری
تضعیف انتظام های بزرگ باروک حدود سال 1750از یک سو و اغتشاش صنعتی و اجتماعی از سوی دیگر موقیت جدیدی را بوجود آورده حیات که سه ویژگی بارز داشت:
1-از دست رفتن هویت سکونتگاههای انسجامیافته کهن
2-پدید آمدن اقسام موضوع های جدید برای بناها
3-کاربرد دلحواه شکل معماری برگرفته از سبکهای پیش
.آثار مهم این دوران ترکیبی از آهن و شیشه، حرف اعتراضاتی به تاریخ همراه بود.
در سال ۶۲۸۱،فروشگاههای بزرگی طراحی شد که مبنایی از بهر معماری فناورانه نیمه دوم سده نوزدهم شدند.
تماشاگاه و سکونتگاه ها :
باروهای سنتی شهرها الغا شدند. کارخانهها،راهآهن و محلات پرجمعیت آشکار آمدند. شبح سنگین بلوکهای ساختمانی در شبکه شطرنجی پررنگ شد.
حاصل کلام اینکه به سمت قول مامفورد :درست در همان لحظهای که در سرتاسر تمدن غربی،شهرها به سمت رقم بسیار تکثیر شدند و گسترش یافت،ماهیت و هدف شهر یکسره از یاد رفت.
چنین به تماشا میرسد که معماری از توجه به سمت مصادیقی چون کلیسا و کاخ خارج و یادمان،مسکن،تالار کارخانه و ساختمان اداری و همچنین شهر باب کلیت خود مورد توجه رسم میگیرند. صفت باغ شهر ( ۸۹۸۱)هاوئرد و پندار شهر صنعتی گارنیه( ۱۰۹۱)تنها بخشی از این مرکزیت و تدقیق میباشند.