مقایسه ای بین سفر نفس اسفار و نفس شفاء

خرید این محصول

» :: تشبیه ایا بین سفر نفس اسفار و نفس شفاء

تز کارشناسی ارشد

رشته مدرسی معارف اسلامی

گرایش آشنایی حرف منبع‌ها اسلامی

تشبیه ­ای بین جابجایی نفس اسفار و نفس شفاء

این رساله کنکاشی تطبیقی پیرامون نفس و مسائل ثانیه از منظر ابن­سینا و ملاصدراست؛ تاخت تن از فیلسوفان بزرگ اسلامی که در فلسفه صاحب ‌نظر بوده و علاقه­مندی بسیاری انتساب به سوژه نفس در آثار خویش نشان داده­اند.

از آنجایی که حجم برازنده توجهی از آثار مختلف این­دو حکیم به نفس اختصاص دارد، ما از ابن­سینا تذکره شفاء و از ملاصدرا تذکره اسفار را انتخاب کرده و نظرات آنها در این­دو کتاب مناسبت بررسی قرار می­دهیم. باب آغاز نظرات ابن­سینا در شفاء پیرامون نفس بیان شده است؛ سپس مهم‌ترین نظریه­های ملاصدرا در اسفار در مورد نفس بیان می­گردد و در بخش آخری جزوه ضمن معرفی اجمالی نظرات هر دو فیلسوف، مشکلات و نقاط قوت و ضعف نظریه­های آنها مورد بحث، تشبیه و تحلیل قرار گرفته است.

مسائلی چون تجرّد نفس، رابطه نفس با بدن، حدوث نفس، آخرت خود و کیفیّت بدن اخروی از چالش برانگیزترین مباحثی است که محل تضارب آرای این­دو  فیلسوف واقع شده است. ابن­سینا باب بحث تجرّد نفس، فقط خود ناطقه را مجرّد می­داند و بر بقاء آن بلد اقامه کرده است؛ حدوث نفس را روحانی ­دانسته و رابطه خود با پیکر را رابطه­ای شوقی و اشتغالی قرار می­دهد. او معاد روحانی را با براهین عقلی قابل تایید می‌داند، اما از اثبات معاد جسمانی ابراز عجز نموده و در نتیجه ثانیه را تنها از طریق دلایل نقلی قابل پذیرش می‌داند.

باب مقابل ملاصدرا باب بحث تجرّد نفس قائل به تجرّد تام عقلی است، اضافه بر نفس ناطقه انسانی، نفس جانوری ایضاً مجرّد می­داند؛ حدوث نفس انسانی را ثابت می­کند، اما برخلاف نظر ابن­سینا حدوث آن را جسمانی دانسته و رابطه نفس حرف بدن را فطری و اسم و ذاتی می­داند. او معاد را بازهم روحانی و بازهم جسمانی ­دانسته است و برخلاف نظر ابن­سینا بر اثبات معاد جسمانی اقامه برهان نموده است.