مقدمه:
تحولی ژرف در آبرو اتفاق است. تحولی که باب سالهای آینده
جامعه صنعتی را ازاصل دگردیس خواهد نمود. این استحاله ویژه، نتیجه پیشرفتهای سریع و
بیسابقه تکنولوژی دادهها باب سالهای اخیر است. پیشرفت علم و دانش در سالهای اخیر
دستاوردهای فراوانی را برای انسان به همراه داشته است. آخرین پیشرفتها در زمینه
ارتباطات، مخابرات، ماهوارهها، کامپیوترها، مسافرتهای فضایی، مهندسی ژنتیک و سایر
علوم، نوید بهر تحولات بیشتر در قرن آینده است. (فقیه و سرافراز، 1372، ص 22)
الوین تافلر در کتاب جابجایی باب قدرت به عناصر سه گانه
قدرت استعاره میکند که عبارتند از:
خشونت، ثروت و دانایی. بدین معنا که اگر در دوران انقلاب
صنعتی، قدرت سرمایه یا ثروت حرف آغاز را در جهان آنروز میزد ولی امروزه این قدرت،
مفهوم دانایی است که حرف اول را در آفاق خواهد زد. به زعم تافلر بر خلاف دهههای
پیش این قدرت زور یا بازو نیست که تعیین کننده قدرت جهانی یا گوینده پیشهها اول در
آفاق است بلکه این دانایی و اطلاعات بشری است که میتواند تکلیف ابرقدرت آینده را
در جهان آینده روشن کند در نتیجه سرمایهگذاریهای انفعالی و اقتصادی در این قرن
در مقابل سرمایهگذاریهای اطلاعاتی و علمی بسیار ناچیز و کم و کمتر خواهد شد.
تافلر علت فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را نیاز اطلاعاتی او به تکنیکها و فنون
اطلاعاتی پیشرفته در زمینه تکنولوژی نظیر کامپیوتر میداند و همچنین انگیزه قدرتمندی
ژاپن در صحنه جهانی امروز و آینده را بعلت برخورداری از نظام اطلاعاتی و دانایی
دقیق در صحنه جهانی میداند و یا انگیزه ابرقدرت شدن احتمالی اروپا باب یکی کردن قدرت
تحقیق و توسعه و جمعآوری توان اطلاعاتی و دانایی خود در زمینه پیشرفت و تکنولوژی
میداند. (تافلر، 1370، ص 90)
عصر اقتصاد خویش معیشتی و کشاورزی حرف بهرهگیری از
روشهای مبتدی بسان نیروی فیزیکی انسان و حیوان پرتره اقتصادی خود را ایفا کرد و عصر
اغتشاش صنعتی نیز بر پایه بهینه سازی روش تولید انبوه با استعمال از نیروهای محرکه
و بهرهگیری از منبعها انرژی شکوفایی خود را نمایان ساخت. اما اکنون دور اطلاعات
است که هسته و یاخته اساسی آنرا توانهای رایانهای و شبکههای ارتباطی تشکیل میدهد
در این اوقات هدف اساسی بر افزایش توان فکری و اطلاعاتی و ارتباطی اجتماع قرار دارد
که بار چنین ساختاری افزایش آگاهی اجتماعی و برقراری تعادل در اندیشه عمومی و بهرهگیری
از فناوریهاست و از آنجایی که بهرهگیری از رایانهها از دهه 50 آغاز شده. اهمیت
این فناوریها بر همگان تایید شده است. (مومنی، 1380، ص 664)