فهرست مطلبها
آغاز صفحه
چکیده......................................................................................................... 7
آغاز .......................................................................................................... 8
فصل اول: کلیات
گفتار اول: تعاریف (واژه های کلیدی)................................................................... 11
گفتار دوم: مفهوم وماهیت حقوقی اجازه و اجازه ........................................................ 18
بند اول: مفهوم وماهیت حقوقی اذن ..................................................................... 18
بند دوم: مفهوم و ماهیت حقوقی اجازه .................................................................. 19
بند سوم: وجوه افتراق اجازه و اجازت ....................................................................... 19
بند چهارم:کاربرد اذن درماده 267 ق م.................................................................. 20
گفتار سوم:مفهوم وماهیت ایفاء تعهد ................................................................... 21
الف:مفهوم.................................................................................................... 21
ب:ماهیت..................................................................................................... 21
بند اول: اقسام پذیرفتاری ........................................................................................ 22
الف)قراردادی................................................................................................ 22
ب)غیرقراردادی............................................................................................. 22
بند دوم: اقسام ایفاء.......................................................................................... 23
الف)اختیاری................................................................................................. 23
ب)اجباری.................................................................................................... 23
گفتار چهارم: قلمرو مادة 267 قانون مدنی ............................................................. 24
فصل دوم:ماهیت حقوقی ایفای دین به وسیلة ثالث
گفتار اول: ماهیت رسم دادی ............................................................................ 32
بند اول: تاثیراذن مدیون درماهیت ایفاء ................................................................. 32
بند دوم:تاثیر قصد تبرع سوم درماهیت ایفاء ............................................................ 34
بند سوم:تاثیرقبول مدیون درماهیت ایفاء................................................................. 34
گفتار دوم: ماهیت ایقاعی ادا سوم ............................................................... 35
بنداول) ایقاع معین ........................................................................................ 37
بند دوم) ایقاع نامعین ..................................................................................... 38
بند سوم) صور پراکندگی ایفاء دین با سایر ایقاعات ...................................................... 38
گفتار سوم: ماهیت حقوقی ایفای دین طبیعی میانجیگری ثالث ............................................. 39
بند اول: مفهوم دین طبیعی................................................................................. 39
بنددوم )حالات ایفاء دین طبیعی........................................................................... 40
الف)ایفای بدهی طبیعی توسط ثالث مأذ ون .............................................................. 40
ب) ایفاء دین طبیعی میانجیگری ثالث غیر مأذون ........................................................... 40
گفتار چهارم: مقایسة ایفا ثالث با انتقال دین و طلب ................................................... 42
بند اول: مقایسه با انتقال دین ............................................................................. 42
بند دوم: مقایسة با انتقال طلب ............................................................................ 46
بند سوم:مقایسه ایفای ثالث باعقد ضمان وحواله........................................................ 49
گفتارپنجم: مقایسة ایفای ثالث با تبدیل تعهد ............................................................ 51
بیان ششم:مستثنیات اجرا سوم ............................................................................ 57
بنداول:قائم وجود داشتن تعهد به شخص متعهد(ماده268قانون مدنی) ........................................ 58
بنددوم:ذینفع بودن متعهد درایفای دین.................................................................... 58
بند سوم:ذینفع بودن متعهد له.............................................................................. 58
فصل سوم : مبانی حقوقی و فقهی قاعدة پرداخت ثالث
گفتار اول: مبانی حقوقی .................................................................................. 60
بند اول) متون قوانین موضوعه........................................................................... 60
بنددوم) رویه های قضایی.................................................................................. 64
بندسوم) مصالح اجتماعی ................................................................................. 70
گفتار دوم: مبانی فقهی...................................................................................... 71
بنداول) آیات و روایات .................................................................................... 72
بنددوم) شرعیات و آداب فقهی ............................................................................. 73
الف)اصول فقه .............................................................................................. 73
1)اصل صحت.............................................................................................. 73
2)اصل حرفهکار الا احتیاط .................................................................................. 73
ب)قواعد فقه................................................................................................. 74
1)قاعده احسان............................................................................................... 74
2)قاعده لاضرر............................................................................................. 75
بندسوم) اجماع .............................................................................................. 76
بندچهارم) عقل .............................................................................................. 77
گفتار سوم : چشمانداز فقهادرمورد مشروعیت یا عدم مشروعیت ایفاء ثالث ............................ 77
بنداول)نظرقائلین به سمت مشروعیت ........................................................................... 77
بند دوم:نظرقائلین به زوال مشروعیت .................................................................... 78
فصل چهارم : استثنائات واردبرذیل جرم 267 ق م
گفتار اول: اصول حقوقی حق رجوع ثالث: .............................................................. 82
بند اول: متون قانونی(ا حصا مادهها قانونی) .............................................................. 83
بند دوم: رویه های قضایی..................................................................................... 95
گفتار دوم: ماهیت حقوقی حق رجوع ثالث ............................................................. 101
بند اول: استیفا............................................................................................... 101
بنددوم: قرض ............................................................................................... 103
بند سوم: قائم مقامی ........................................................................................ 104
بند چهارم: ماده10 رسم مدنی ............................................................................ 105
بند پنجم :نما یند گی ........................................................................................ 106
بند ششم: اذن مدیون......................................................................................... 106
بند هفتم : وکا چک ............................................................................................ 108
نتیجه گیری نهایی ............................................................................ 110
فهرست منابع ....................................................................................... 112
چکیده
یکی ازمباحث بحث انگیز رسم مدنی تادیه دین بوسیله سوم است که در ماده 267 ق م صریحا مورد پذیرش قانونگذار قرار افسرده است. مفاد ماده سابقالذکر به صراحت عدولی ازاصل معروف"عدم ولایت"است که بلحاظ احترام مصلحتی اقوی مناسبت قبول مقنن وحقوقدانان یا خیابان مقدس واقع شده است ودرحقیقت برقاعده مهم احسان پایه گذاری شده است.
ذیل جرم اسم مکتوب قانونگدار به ثالث تادیه کننده دین اجازه می دهد تحت شرایطی بتواند آنچه رادرمقام ادا دین دیگری پرداخته ازاومطالبه نماید.
مهمترین شرطی که این امکان رافراهم میسازد کسب اجازه ازمدیون است امادرمواردی تادیه کننده علیرغم عدم استجازه صریح ویا گرفتن اذن ازمدیون باده تواند آنچه ادا نمود ازمدیون مطالبه کند. ازاینرو بررسی مبانی حقوقی این تاسیس حقوقی واحصا استثنائات شایع رسیده برذیل ماده سابقالذکر وجهه همت این پایان نامه است
کلید واژه: اذن- ایفاء- شخص ثالث- دین (حق دینی)- فضول- دارا شدن غیر عادلانه- اماره عدم تبرع.
مقدمه:
آنچه در این پایان نامه مورد بررسی قرار می گیرد تحلیل قاعده مهم وکاربردی ایفای دین بوسیله ثالث(موضوع ماده 267 ق م)واستثنائات رسیده بر انتها ماده مرقوم یعنی مواردی که ثالث پرداخت کننده بدون دریافت اذن از مدیون حق داردجهت بازستانی آنچه از بابت مدیون به داین پرداخته ازاو مطالبه نماید ازاینرو آماج اساسی این تحقیق ا ینست که مبانی ودلایل تجویز این اقدام که اصالتدار مهم زوال ولایت تنافی دارد درحقوق ایران وبرخی کشورهای اسلامی که ادرار ایران با آنها تجانس دارد وهمچنین در برخی نظامهای حقوق غرب که در این قضیه مناسبت اخذ قانونگذار ایران بوده است مورد بررسی وتحلیل قرار گیرد.گرچه دراین اساس تحقیقات فراوانی صورت افسرده لیک آنچه نگارنده راتشویق به تحقیق دراین وادی نموده بررسی زوایای پنهان این مسئله و نکاتی است که احیانا موردبررسی دقیق نویسندگان وپژوهشگران حقوقی رسم نگرفته است بخصوص اصول فقهی قاعده ومبانی حقوقی استثنائات وارد برذیل ماده267 . در این پایان نامه اضافه بر استعمال ازمنابع عظیم کتابخانه ای وپایگاههای مشهور حقوق رویه_ های قضایی نیز درحد امکان بررسی شده است که در چهار فصل مناسبت بررسی رسم میگیرد در فصل اول به کلیات و به سمت تعاریف و صفت و ماهیت حقوقی اذن و اجازه و ویژگیها و اقسام آن و نقش اراده در ایفا پذیرفتاری و انواع پرداختها و قلمرو و محدودة مادة 267 قانون مدنی پرداخته شده است. در دوران دوم به ماهیت حقوقی ایفاء دین از ناحیة غیر مدیون از نظر اینکه عقد است یا ایقاع و همچنین شاخهها ثانیه بحث شده است باب ادامه به سمت ماهیت پرداخت دین طبیعی پرداختهایم سپس به مقایسة ایفای دین از سوی سوم حرف تاسیسهای حقوقی مشابه دیگر از جمله وفای به عهد و تبدیل تعهد از طریق تبدیل متعهد و انتقال دین (ضمان و حواله) و انتقال طلب و بحثهای فرعی آنها پرداختهایم. در دوران سوم مبانی فقهی و قانونی آیین پرداخت دین از ناحیة ثالث و از جمله خ