پیشینه ی قصه گویی به قدمت سخن انگار انسان است . بدون قصه آدم هلاک می شود چنان که بی آب
"ایساک داینِسِن"
داستان باب نگاه کلی : داستان به سبب نیاز باطنی آدمیان همیشه یکی از برنامه های دوست داشتنی آن ها بوده است . یادت می آد ؟ انگارهمین دیروزبود . وقتی خود وتو خیلی کوچک بودیم . کوچک بستر وباصفا ، پراز راستی های بچگی ، چه پیمانه دوست دار داستان های مادربزرگامون بودیم . خود وداداش مرتضی پیوسته سراین موضوع که کدوم یکی مون پیش عزیزجون بخوابیم و به داستانهاش گوش بدیم ؛ دعوامون می شد . باداستان های عزیزجون به خواب باده رفتیم و توی خواب همونارو می دیدیم : بززنگوله خطوه ، کدوی قلقلی زن ، علاءالدین وچراغ جادو و ...
چراحالا که بزرگ شدیم ، کودکی هایمان رافراموش کردیم ، چرا حوصله قصه گفتن را نداریم . هنوزبه داستان گویی به سمت عنوان یک فن نگاه نمی شود و در دستگاه آموزش وپرورش جایگاه ارجمند ای برای آن به چشم نمی خورد . اگردردستگاه آموزش وپرورش به سمت این مناسبت نگریسته شود که داستان می تواند بسیاری از آموزه های پرورشی را به خوبی به یادگیرنده ارائه کند رویکردها به روش و کارکرد داستان گویی دگرگونی های جالبی پیدا خواهد کرد . بسیاری از دوست داران این تکنیک ، به سمت دریافت های خویش وایسته اند و کمتر باروش های علمی و پایه های گفتن داستان آشنایی دارند . گفتنی است که در برنامه های کتاب خوانی درفضای کتابخانه ، کودک کتابخانه را به خاطر لذّت جلسه قصه گویی به خاطر می سپارد خیر به حافظه قفسه های شسته رفته ی آن .
بسیاری از پدران و مادران پیشاپیش رویای پیشرفت کودک اسم خویش را در سر می پرورانند اما بیشتر کودکان فقط از نظر والدین خود نابغه هستند. حرف بود این برخی کودکان واقعا بااستعداد هستند؛ آیا کودک شما نیز جزء این گروه است؟ آییننامه های محدودی هستند که نبوغ و استعداد کودکان را آرم می دهند که در ادامه به ۱۰ مورد از آنها اشاره می شود:
▪ دامنه لغات پیشرفته: این که کودک زود به پیشهها بیاید به سمت تنهایی نمی تواند نشانه نبوغ و استعداد او باشد، اما اگر او از لغات و جملات پیشرفته استفاده کند، احتمالا به همان باهوشی است که فکرش را می کنید. یک کودک ۲ ساله معمولی باده تواند تمام ای مانند «یک سگ آنجاست» را به زبان بیاورد اما یک کودک نابغه این جمله را می گوید: «یک سگ قهوه ای در حیاط پشتی است و دارد گل ها را بو می کند.»
▪ درک مفاهیم پیچیده: کودکان بسیار باهوش باده توانند مفهومها پیچیده را درک کنند، از روابط گوناگون سر در بیاورند و انتزاعی فکر کنند. آنها مشکلات را عمیقا باده فهمند و به راه حل ها می اندیشند.
▪ توجه به جزئیات: یک کودک نابغه اشتیاق فراوانی انتساب به سمت جزئیات نشان می دهد. کودکان بزرگ تر امکانپذیر است بخواهند درباره جزئیات و چگونگی حاصل یک وسیله اطلاعاتی داشته باشند اما یک کودک خردسال نابغه می تواند یک اسباب بازی را دقیقا سر جای خودش قرار دهد و اگر چیزی در جای اصلی خودش قرار نگرفته باشد، متوجه می شود.
▪ طیف پهن اشتیاق مندی ها: کودکان حرف استعداد به موضوعات گوناگونی اشتیاق نشان می دهند. یک اسم ممکن است از دایناسور ها خوش شان بیاید و ماه بعد به سمت سراغ مباحث فضایی و... بروند.
▪ صیانت اطلاعات: اصطلاح «این گوش در و آن گوش دروازه» در مناسبت تکثر از کودکان صدق می کند و کودکانی که جزء این گروه نیستند، قادر به حفظ دامنه گسترده ای از اطلاعات بوده و می توانند بعد ها نیز آنها را به خاطر بیاورند. از جمله نمونه های مشاهده شده در این زمینه می توان به کودک ۶ ساله ایا اشاره کرد که پشت از یک گردش تفریحی در موزه فضایی توانست یک راکت فضایی را دقیقا به تصویر بکشد.
▪ استعداد باب اساس هنر و موسیقی: کودکانی که آمادگی عجیب در زمینه هنر و موسیقی از خود نشان می دهند اغلب با استعداد و نابغه هستند. کودکان خردسالی که با احترام پرسپکتیو (تناسب دور و نزدیک) نقاشی می کشند،کارشان عالی است الا درک بالایی از رشته های گوناگون هنری دارند، در زمره کودکان با استعداد قرار می گیرند.
▪ حافظه نیک و قوی: بعضی از کودکان بااستعداد می توانند وقایعی را از پیش (دوران طفولیت) خود به سمت یاد بیاورند. مثلا یک کودک ۲ ساله پراستعداد امکانپذیر است اتفاقی را که در ۱۸ ماهگی برای او روی داده به یاد بیاورد.
▪ توانایی خواندن و تحریر در سالها پایین: اگر کودک شما به سمت کوه طور غریزی باهوش باشد، احتمالا خیلی زود بدون این که آموزش رسمی دیده باشد، توانایی خواندن و نوشتن را پیدا می کند.
▪ تمرکز بالا و طولانی مدت: کودکان را با بدون دقتی و بی توجهی می شناسند اما گروه پراستعداد می توانند به مدت طولانی تمرکز خود را حفظ کنند.
یک قصه گوی خوب نباید تمام حوادث را با عباراتی صریح و روشن بیان کند، بلکه بهتر است به سمت استعاره از آن بگذرد تا کودک مجال تفکر و تخیل پیدا کند که این خود برای کودکان و قصه گو نشاط آور است. پدر، مادر و معلم نباید قصه گویی را بیان و رفتاری آسان تصور کنند، بلکه این هنر نیاز به تکرار و ممارست دارد.
افسانه گو بهتر است قید داستان را قبلاً خوانده و مرور کرده باشد. کودکان به افسانه هایی که برایشان خوانده می شود تدقیق دارند، معنی و مفهوم آنها را درک می کنند و آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند.
1- در هر قصه، ماجرایی پیگیری باده شود که نقاط مجهولی دارد و می تواند ادراک کنجکاوی بچه ها را برانگیزد.
2- پشت سر بازهم بودن و اتصال منطقی صحنه های قصه، کودک را سرگرم می کند و به ذهن او نظم منطقی می دهد.
3- کودک به کمک قوه ی تخیل، خود را جایگزین یکی از سجیه های افسانه می کند و به این ترتیب شادمانی و لذت را نصیب خود می سازد.
4- با تلاوت قصه و بازگویی آنها نیروی بیان و تکلم کودک رویش می یابد و گنجینه ی لغات و اطلاعات وی غنی می شود.
5- کودک از جاده قصه های مناسب با مشکلات و مسائل زندگی انیس می شود و مهارت های اجتماعی بیشتری به دست می آورد.
6- قصه گویی، فاصله ی بین قدرت «خواندن» و قدرت «درک کردن» را باب کودک پر می کند. به بند دیگر آن سنخ از کودکان که در دوره ی پیش از دبستان به قصه ها گوش داده اند و با صداها و واژه ها و معنای آنها به صورت شنیداری آشنا شده اند، در سنین مدرسه و با برخورد با شکل نوشتاری کلمات معنی آنها را سریع تر درک می کنند.
در برنامه ی قصه انگار ، مخاطب ها امکان دخالت و انتقاد دارند، قصه گو را به خودشان نزدیک می بینند و به خود اجازه می دهند که وسط صحبت او بدوند و با گفتن خاطره یا سؤالی نظر خود را مطرح کنند یا چیزی را که متوجه نشده اند دوباره بپرسند تا بهتر بفهمند. ناگفته پیداست که این امکان، در تادیب استعدادها و قدرت آفرینشگری بچه ها تأثیر زیادی دارد. به سمت کوه طور معمول بچه ها دوست دارند که قصه های شنیده شده را دوباره بشنوند. تکرار قصه های شنیده شده فایده های تکثر دارد، زیرا علاوه بر پرورش قدرت حافظه، قدرت بیان بچه ها را نیز تقویت می کند. بازگو کردن قصه های شنیده شده مهم ترین تکرار در تادیب قدرت بیان و تکلم بچه ها است. کودکان طبیعتاً از شنیدن افسانه التذاذ می برند، زیرا جریان یک زندگی ناشناخته و ماجرایی عجیب را در آن تعقیب و کشف می کنند.
کودکان باب دنیای افسانه بازی می کنند، با قصه ها می خوابند، بیدار می شوند و زندگی می کنند. ازدحام ترین بچه ها حرف آرامش به قصه ها گوش می دهند، از قصه ها می آموزند و عبرت می گیرند و حتی در عالم خواب نیز قصه ها را دنبال می کنند. اگر قصه گو با دنیای بچه ها انیس باشد و منطق آنها را بپذیرد ، باده تواند با بهره گیری از فنون قصه گویی، بذر تمام ارزش های بزرگ و کوچک اخلاقی و انسانی را در کودکان بکارد. چقدر خوب بود ار در خانه و آموزشگاه برای پرورش نیکوتر، حتی آموزش بهتر درس ها به فن قصه گویی توجه بیشتری می شد و آموزش قصه گویی به مدرّسان و معلمان جزء برنامه های اصلی تربیت معلم قرار می گرفت.
داستانهای زیبا و آموزشگر
فایلی که در این صفحه از بهر دانلود قرار داده شده است در مناسبت داستانهای بسیار زیبا و آموزنده می باشد از آنجایی که این داستانها گلچین شده اند و بسیار پریچهر باده باشند گویی شنونده را به دنیایی دیگر باده برند و ایضاً حکمتهایی در این داستانها نهفته است که انبوه ارزشمند و مناسبت تامل می باشد.
این تذکره را از زیر دانلود نموده و با التذاذ مطالعه کنید.